Pierwszy urlop wypoczynkowy w życiu zawodowym jest naliczany w odmienny sposób aniżeli urlop wypoczynkowy w kolejnym roku zatrudnienia. Zgodnie z art. 153 ustawy Kodeks pracy, pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.

Z treści artykułu dowiesz się:

• co oznacza stwierdzenie „podjęcie pracy po raz pierwszy”,
• w jaki sposób ustalić nabycie prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego,
• w jaki sposób ustalić wymiar pierwszego urlopu wypoczynkowego,
• jakie są zasady ustalania wymiaru pierwszego urlopu wypoczynkowego,
• kiedy nie przysługuje pierwszy urlop wypoczynkowy,
• co oznacza pojęcie „miesiąc” zatrudnienia,
• kiedy pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego.

Pierwsza praca w życiu zawodowym

Pierwszy urlop w życiu zawodowym dotyczy zatrudnienia pracowniczego. Zatrudnienie polega na zawarciu z pracownikiem umowy o pracę i rozpoczęciem przez niego wykonywania pracy.

Stwierdzenie „, pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy” oznacza, że pracownik jeszcze nigdy nie wykonywał pracy na podstawie stosunku pracy, czyli m.in. na podstawie umowy o pracę w związku z czym nigdy nie otrzymał świadectwa pracy.

Uwaga!

Zatrudnienie osoby na podstawie umowy cywilnoprawnej czy prowadzenie działalności gospodarczej nie jest zatrudnieniem w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

Pierwszy urlop wypoczynkowy – nabycie prawa

W zależności od tego czy pracownik zostaje zatrudniony z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego w danym roku kalendarzowym, czy też w ciągu miesiąca kalendarzowego – pierwszy urlop wypoczynkowy będzie przysługiwał po upływie miesiąca, w ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego albo nabycie prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego następuje z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy.

Przykład 1

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy został zatrudniony od 01 lipca 2021. Pierwszy urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi w dniu 31 lipca 2021.

Przykład 2

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy został zatrudniony od 15 lipca 2021. Pierwszy urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi w dniu 14 sierpnia 2021.

Pierwszy urlop wypoczynkowy – wymiar urlopu

1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego mu po przepracowaniu roku (20 dni) oznacza, że pracownikowi przysługuje 1,66 urlopu wypoczynkowego, tj. 13,28 godzin zgodnie z wyliczeniem:

(20/12) = 1,66 dnia

Aby przeliczyć 0,66 dnia na liczbę godzin urlopu wypoczynkowego konieczne jest dokonanie następującego obliczenia:

0,66 x 8 godzin (norma czasu pracy) = 5,28 czyli 5 godzin i 0,28 godziny

0,28 x 60 minut = 16,8 minut po zaokrągleniu 17 minut.

Pracownikowi po przepracowaniu miesiąca przysługuje 1 dzień, tj. 8 godzin + 5 godzin i 17 minut = 13 godzin i 17 minut.

Nabywanie urlopu przez pracownika odbywa się „etapami” – do końca roku kalendarzowego. Pracownik nabywa wielokrotnie prawo do urlopu do końca roku kalendarzowego, w którym rozpoczął pracę po raz pierwszy.

Przykład 3

Pracownik został zatrudniony po raz pierwszy w życiu zawodowym na czas określony od 07.07.2021 do 06.11.2021. Pracownikowi nabywa prawo do 6 dni 5 godzin i 8 minut w dniu 06.11.2021.

(20/12) x 4 miesiące (lipiec-listopad) = 6,64 dnia urlopu wypoczynkowego

0,64 dnia x 8 godzin = 5,12 dnia

0,12 x 60 minut = 7,2 minut po zaokrągleniu 8 minut

Zasady obliczania – zaokrąglanie do pełnych dni

Przepisy prawa pracy nie przewidują możliwości zaokrąglania urlopu wypoczynkowego w pierwszym roku pracy zawodowej do pełnych dni.

W praktyce, można spotkać się z trzema podejściami do ustalania urlopu wypoczynkowego w pierwszym roku pracy.

I metoda

1,66 dnia zaokrąglone do 2 dni na korzyść pracownika

II metoda

1,66 dnia x 8 godzin = 13,28 po zaokrągleniu 14 godzin

III metoda

1,66 dnia x 8 godzin = 13,28, tj. 13 godzin i 20 minut (po zaokrągleniu minut)

IV metoda

1,66 dnia x 8 godzin = 13,28, tj. 13 godzin i 17 minut

Pracodawca decyduje, w jakim wymiarze będzie udzielał pracownikowi urlop wypoczynkowy.

Kolejny pracodawca w trakcie roku kalendarzowego

Jeżeli pracownik pozostaje u jednego pracodawcy w stosunku pracy jedynie przez część miesiąca, a następnie dochodzi do rozwiązania umowy o pracę i nawiązania kolejnego stosunku pracy z innym pracodawcą, wtedy miesięczny okres zatrudnienia uprawniający do nabycia prawa do pierwszego urlopu ustala się z upływem 30 dni zatrudnienia.

Przykład 4

Pracownik pozostawał w zatrudnieniu od 1 do 15 marca 2021, a następnie od 4 lipca. Miesięczny okres zatrudnienia uprawniający do pierwszego urlopu wypoczynkowego upłynie w dniu 18 lipca 2021, czyli 30 dnia pracy (15 dni marca + 15 dni lipca).

Przykład 5

Pracownica podjęła pierwszą pracę w dniu 1 lutego 2021. Następnie w dniu 17 maja 2021 podjęła równoległe zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na 3-miesięczny okres próbny z innym pracodawcą. Prawo do pierwszego urlopu, zarówno u pierwszego jak i u drugiego pracodawcy nabędzie po przepracowaniu u każdego z nich miesiąca pracy, a więc w pierwszym zatrudnieniu 28 lutego 2021, a w drugim 16 czerwca 2021.

Brak prawa do urlopu wypoczynkowego

Nieosiągnięcie przez pracownika miesięcznego okresu zatrudnienia w roku kalendarzowym, w którym podjął pierwszą w życiu zawodowym pracę powoduje, że nie nabywa on w ogóle prawa do urlopu wypoczynkowego.

Przykład 6

Pracownik został zatrudniony w dniu 02.12.2021 pierwszy raz w życiu zawodowym. Z rozpoczęciem nowego roku kalendarzowego, tj. od 1 stycznia 2022 pracownik nabędzie prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego (urlop ten zostanie przeliczony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia).

Prawo do kolejnych urlopów

Prawo do kolejnych urlopów wypoczynkowych pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym, jeżeli oczywiście w tym czasie pozostaje w zatrudnieniu.

Przykład 7

Pracownik rozpoczął wykonywanie pracy po raz pierwszy w życiu zawodowym w 2021 roku. Prawo do kolejnego urlopu, już w pełnym wymiarze, pracownik nabędzie z dniem 1 stycznia 2022 i to niezależnie od tego, w którym miesiącu 2021 rozpoczął zatrudnienie.

Przykład 8

Pracownica rozpoczęła pierwszą pracę 1 sierpnia 2021. Prawo do kolejnego urlopu nabędzie z dniem 1 stycznia 2022, pod warunkiem oczywiście, że w tym dniu będzie nadal zatrudniona.

Przykład 9

Pracownik został zatrudniony 20 maja 2021 na 3 miesięczny okres próbny. Pracownik był zatrudniony u innego pracodawcy od 15 lutego do 21 maja 2021 (pierwsza praca) i wykorzystał 7 dni urlopu, czyli cały przysługujący mu wymiar czasu pracy zatrudnienia od lutego do maja.

Pracownik rozpoczął pracę 20 maja 2021 – miesiąc zatrudnienia upłynął 19 czerwca 2021. Pracownikowi należy się urlop w wymiarze 1/12 z 20, czyli 1,66 dnia po miesiącu wykonywania pracy.

Tematyka urlopów. Przeczytaj więcej artykułów na ten temat

W naszej bazie wiedzy oraz na blogu Kadry w pigułce – znajdziesz więcej informacji na temat urlopów. Pisaliśmy o tym, jak obliczyć wynagrodzenie urlopowe, kiedy uwzględnić premię, czy można zmienić plan urlopów oraz jakie uprawnienia przysługują pracownikowi w przypadku urlopu bezpłatnego. Rzecz jasna, każdy przypadek poparliśmy praktycznymi przykładami. Dzięki temu zrozumiesz dane zagadnienie, rozwiejesz wątpliwości rozwiążesz swoje problemy pracownicze.

Choroba w czasie urlopu wypoczynkowego

Urlop macierzyński w pigułce

Wynagrodzenie urlopowe – zasady obliczania

Czy można zmienić plan urlopów?

Urlop na żądanie – zasady korzystania

Współczynnik do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w 2021 roku

Premia uznaniowa a wynagrodzenie za urlop

Zaległy urlop wypoczynkowy do 30 września