Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony zostało uregulowane w Kodeksie pracy. W dobie pandemii pracodawcy sięgają coraz częściej po to rozwiązanie. Jednak nie jest ono zarezerwowane tylko dla nich, ponieważ pracownicy również mają do niego prawa. Niezależnie od tego, po której stronie biurka znajdujesz się – warto być świadomym swoich praw i obowiązków.
Z artykułu dowiesz się:
- Jak dostarczyć wypowiedzenie?
- Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?
- Jakie mogą być przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony?
- Jakie pracownik może mieć roszczenia?
- Czy pracodawca musi konsultować swoją decyzję z organizacją związkową?
- Czy pracownik musi pracować w trakcie okresu wypowiedzenia?
- Kiedy należy się urlop na poszukiwanie nowej pracy?
- Jakie elementy powinno zawierać wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony?
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony może złożyć zarówno pracownik, jak i pracodawca. Jeśli jedna strona zamierza rozwiązać stosunek pracy, musi o tym poinformować w formie pisemnej. Oświadczenie woli ma charakter jednostronny. Oznacza to, że nawet w przypadku sprzeciwu jednej ze stron, stosunek pracy ulega zakończeniu po upływie okresu wypowiedzenia.
Jak dostarczyć wypowiedzenie umowy o pracę?
Wypowiedzenie umowy o pracę można wręczyć osobiście lub wysłać przesyłką polecaną za potwierdzeniem odbioru. Jest to szczególnie ważne, ponieważ od dnia odebrania listu zaczyna biec okres wypowiedzenia. Jeśli jesteś pracodawcą, oświadczenie możesz wręczyć także przez osobę upoważnioną do działań w zakresie prawa pracy.
Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?
Okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony jest uzależniony od długości zatrudnienia u danego pracodawcy. Wynosi on:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy.
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy.
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Pracodawca ma prawo skrócić trzymiesięczny okres wypowiedzenia do jednego miesiąca w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy. Może to także zrobić z innych przyczyn niedotyczących pracowników. Osobom zatrudnionym za pozostałą część okresu wypowiedzenia przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia.
Co ważne, do stażu pracy, od którego zależy okres wypowiedzenia, wliczamy także okres poprzedniego zatrudnienia w przypadku przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę.
W ostatnim dniu okresu wypowiedzenia stosunek pracy ulega zakończeniu. W tym dniu pracodawca powinien wydać świadectwo pracy.
Więcej informacji:
Okres wypowiedzenia umowy o pracę. Co umowa złączył, człowiek może rozłączyć
Jakie mogą być przyczyny wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?
Jeśli pracodawca chce złożyć wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony, musi podać konkretną przyczynę. Przepisy prawa nie wskazują na powody, uzasadniające złożenie takiego oświadczenia. Musi być to jednak powód konkretny, rzeczywisty i indywidualny, który może dotyczyć zarówno pracownika, jak i pracodawcy.
Na stronie gov.pl znajdziemy przykłady powodów, które obligują do złożenia wypowiedzenia przez pracodawcę. Poniższe przyczyny są uznane przez orzecznictwo.
- Nadużycie zaufania związane z określonym zachowaniem pracownika (zwłaszcza gdy jest zatrudniony na stanowisku kierowniczym),
- dezorganizacja pracy z powodu długotrwałej nieobecności pracownika,
- bezkrytyczne wykonanie przez pracownika bezprawnych poleceń przełożonych,
- prowadzenie działalności konkurencyjnej także wtedy, gdy strony nie zawarły umowy zakazującej takiej działalności,
- odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie konkurencji,
- likwidacja stanowiska pracy,
- zmniejszanie stanu zatrudnienia.
W oświadczeniu należy wskazać wszystkie powody i okoliczności uzasadniające decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę. Przyczyny powinny być w pełni zrozumiałe dla pracownika. To istotne, ponieważ w trakcie ewentualnego postępowania sąd będzie brał pod uwagę tylko te okoliczności, które zostały wymienione w oświadczeniu. Inne wówczas pozostaną bez znaczenia.
Konkretny powód wypowiedzenia należy wskazać tylko w przypadku umowy na czas nieokreślony. Wymóg ten nie dotyczy umowy na czas określony oraz próbny.
Roszczenia pracownika w przypadku otrzymania wypowiedzenia
Osoba, która otrzymała wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony, może odwołać się do sądu pracy w terminie 21 dni od daty jego otrzymania. W trakcie procesu może żądać:
- przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach,
- odszkodowania w wysokości pensji za okres od dwóch do trzech tygodni (nie może być to kwota niższa od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia).
Sąd w trakcie postępowania weryfikuje, czy pracodawca wypowiedział umowę zgodnie z przepisami prawnymi. Sprawdza formę i treść oświadczenia oraz fakt, czy decyzja o rozwiązaniu stosunku pracy była konsultowana z organizacją związkową, a także to, czy wskazany powód złożenia wypowiedzenia jest konkretny i w pełni zasadny. Jeśli pracodawca nie spełnił wszystkich kryteriów, musi liczyć się z przegraną w sądzie, a co za tym idzie, dodatkowymi kosztami.
Pracodawca powinien zamieścić na wypowiedzeniu informację o możliwości odwołania się do sądu pracy. Wymagane elementy oświadczenia omówiliśmy w dalszej części.
Czy pracodawca musi skonsultować wypowiedzenie umowy o pracę z organizacją związkową?
Pracodawca jest zobowiązany powiadomić na piśmie organizację związkową o tym, że zamierza złożyć wypowiedzenie. Powinien także wskazać przyczynę swojej decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Obowiązek konsultacji związkowej dotyczy pracowników reprezentowanych przez organizację. Z kolei zatrudniony, który nie jest zrzeszony, może domagać się swoich praw na takich samych zasadach jak członek związku – jednak tylko wtedy, gdy organizacja związkowa wyrazi zgodę.
Organizacja związkowa po otrzymaniu od pracodawcy informacji o wypowiedzeniu ma 5 dni na zajęcie stanowiska w tej sprawie. Jeśli tego nie zrobi w tym terminie, pracodawca zostaje zwolniony z obowiązku współpracowania z zakładową organizacją związkową w danej kwestii pracowniczej.
Świadczenie pracy w czasie okresu wypowiedzenia
Pracownik w trakcie okresu wypowiedzenia musi świadczyć pracę. Pracodawca może zwolnić go z tego obowiązku. Należy jednak pamiętać, że osoba zatrudniona ma w tym czasie prawo do wynagrodzenia.
Urlop na poszukiwanie nowej pracy
Urlop na poszukiwanie nowego zatrudnienia przysługuje tylko wtedy, gdy:
- pracodawca dokonał wypowiedzenia umowy o pracę,
- pracownik posiada dwutygodniowy okres wypowiedzenia (dla przypomnienia: w przypadku umowy na czas nieokreślony okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie, jeśli pracownik zatrudniony był krócej niż 6 miesięcy).
Pracownikowi przysługują:
- 2 dni wolnego – w przypadku 2-tygodniowego i 3-tygodniowego okresu wypowiedzenia,
- 3 dni wolnego – w przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia.
Więcej informacji:
Kiedy należy się urlop na poszukiwanie pracy?
Jakie elementy powinno zawierać wypowiedzenie umowy o pracę?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wypowiedzenia, przeczytaj także artykuł:
Wypowiedzenie umowy o pracę w pigułce
Wzory dokumentów. Dla Ciebie
Mamy dwie dobre wiadomości.
Po pierwsze, jeśli pracujesz z systemem kadrowo-płacowym iPersonel masz pod ręką gotowe wzory dokumentów. Przygotowaliśmy mnóstwo szablonów, które są niezbędne już od momentu zatrudnienia pracownika aż do zakończenia stosunku pracy. Kwestionariusz osobowy, umowa o pracę, pasek płacowy, wniosek urlopowy, świadectwo pracy i wiele innych!
Wzory są zawsze aktualne i zawsze gotowe do pobrania.
Po drugie, jeśli szukasz wzorów dokumentów, znajdziesz je także na stronie Kadry w pigułce.
Donata Hermann-Marciniak, ekspert ds. prawa pracy, przygotowała dla Ciebie specjalną zakładkę ,,Do pobrania”, a w niej mnóstwo przydatnych dokumentów takich, jak:
- wzór polecenia wykonywania pracy zdalnej,
- listę sprawdzającą akta osobowe,
- zakładki do poszczególnych części akt osobowych,
- roczną kartę ewidencji czasu pracy 2021,
- test wiedzy na stanowisko kadrowo-płacowe.
Zaglądaj śmiało, pobierz i ciesz się gotowymi wzorami dokumentów.
Polecamy: Kadry w pigułce
Artykuł jest opracowaniem własnym na podstawie Kodeksu pracy oraz informacji na gov.pl.
