Urlop bezpłatny to przerwa w wykonywaniu pracy – bez zachowania prawa do wynagrodzenia. Możesz go wziąć, gdy stwierdzisz, że Kodeks pracy oferuje Ci zbyt mało dni wypoczynku. Powodem może być choroba, problemy rodzinne, opieka nad dzieckiem czy nawet decyzja o tym, by rzucić wszystko i pojechać w Bieszczady. 😉 Jedyne co Cię ogranicza, to zgoda Twojego pracodawcy. No i kwarantanna – jeśli zdecydujesz się na Bieszczady.
A czy pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny? Dla wielu przedsiębiorców, którzy zmagają się z kryzysem w wyniku epidemii koronawirusa – to z pewnością dobre rozwiązanie. Jednak czy jest zgodne z prawem? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Kiedy przysługuje Ci urlop bezpłatny?
Z urlopu możesz skorzystać, gdy jesteś zatrudniony na podstawie umowy o pracę – niezależnie od rodzaju umowy i stażu pracy. W związku z tym możesz wystąpić z wnioskiem już pierwszego dnia pracy i bez znaczenia jest to, czy posiadasz umowę na czas określony czy nieokreślony.
Proces uzyskania urlopu bezpłatnego składa się z dwóch etapów. Pierwszy, to pisemne złożenie wniosku. Drugi – jego akceptacja przez pracodawcę.
Co ważne, we wniosku nie musisz wskazywać powodu ubiegania się o urlop bezpłatny.
Z kolei pracodawca nie ma obowiązku udzielenia Ci takiego urlopu, a swojej decyzji nie musi uzasadniać.
Pomimo tego, że nie jesteś zobowiązany do wskazania przyczyny we wniosku – może warto to jednak przemyśleć? Pracodawca, podczas rozpatrywania prośby może zauważyć Twoją pilną potrzebę i będzie bardziej skłonny, by zgodzić się na urlop. Pamiętaj, by wskazać mu także na termin, który Cię interesuje.
Rzecz jasna, każda zasada ma swoje wyjątki i nie zawsze jesteś skazany na dobrą wolę swojego pracodawcy. Są przypadki, w których nie może odmówić Ci udzielenia urlopu bezpłatnego, np. gdy:
• będziesz pełnić funkcję w związkach zawodowych (urlop na wniosek danej organizacji związkowej);
• uzyskałeś mandat posła lub senatora;
• jesteś młodocianych pracownikiem szkoły dla pracujących;
• zostałeś powołany do odbycia ćwiczeń wojskowych.
Uwaga!
Tylko pracownik może wystąpić z wnioskiem o udanie się na urlop bezpłatny. Pracodawca nie może wysłać pracownika na taki urlop, tłumacząc się złą kondycją finansową firmy.
Ile może trwać urlop bezpłatny?
Przepisy prawne nie określają żadnych limitów trwania urlopu bezpłatnego, a to oznacza, że może on trwać tydzień, miesiąc, a nawet kilka lat. Czy to oznacza hulaj duszo, piekła nie ma? Absolutnie. 😉
Oczywiście, czas trwania urlopu to kwestia do ustalenia między Tobą a Twoim pracodawcą. Jednak pamiętaj, że pracodawca zwalniając Cię z obowiązku świadczenia pracy, sam zostaje zwolniony z obowiązku wypłacania Ci wynagrodzenia i innych świadczeń, które wynikają ze stosunku pracy.
Urlop bezpłatny w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy
Transfery nie zdarzają się tylko wśród zawodników piłki nożnej, ale także wśród pracowników wszelkich firm. Choć w tym przypadku bardziej pasuje słowo ,,wypożyczenie”. Pracodawcy mogą zawrzeć między sobą porozumienie. W oparciu o nie jeden z nich daje bezpłatny urlop swojemu pracownikowi, by ten mógł pracować na rzecz drugiego. Wówczas, pierwotny stosunek pracy zostaje zawieszony, a rozpoczyna się okres zatrudnienia w nowym miejscu. Rzecz jasna niezbędna jest w tym celu także zgoda pracownika.
Co ważne, okres bezpłatnego urlopu wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Ochrona zatrudnienia w czasie urlopu bezpłatnego
W czasie pobytu na urlopie bezpłatnym Twój stosunek pracy podlega ochronie. Innymi słowy, pracodawca nie może wypowiedzieć Ci umowy o pracę ani zmienić warunków pracy i płacy. Wyjątkiem jest sytuacja, w której firma ogłosiła upadłość lub likwidację albo w grę wchodzą zwolnienia grupowe (ochrona dotyczy urlopów bezpłatnych krótszych niż trzy miesiące).
Urlop bezpłatny a uprawnienia pracownicze
Urlop bezpłatny nie jest wliczany do stażu pracy, od którego zależne są uprawnienia pracownicze (chyba, że pracownik został wysłany do pracy na rzecz drugiego pracodawcy). To zawieszenie powoduje, że nie musisz świadczyć pracy, a pracodawca wypłacać Ci wynagrodzenia. W czasie pobytu na urlopie bezpłatnym tracisz także prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Po upływie 30 dni na urlopie bezpłatnym, tracisz prawo do:
• zasiłku chorobowego, opiekuńczego oraz macierzyńskiego;
• świadczenia rehabilitacyjnego;
• ubezpieczenia zdrowotnego.
W praktyce oznacza to, że przez 30 dni na urlopie bezpłatnym możesz korzystać z opieki medycznej, potem jednak tracisz prawo do wizyty u państwowego lekarza.
Urlop bezpłatny wpływa także na wymiar Twojego urlopu wypoczynkowego, a konkretnie na jego obniżenie. Każdy urlop bezpłatny powyżej 30 dni, obniża go proporcjonalnie. Jeśli weźmiesz cztery miesiące wolnego, obniży to wymiar płatnego urlopu wypoczynkowego o 4/12. Ta zależność jest dla Ciebie jasna, prawda?
Jak sprawdzić wymiar urlopu wypoczynkowego?
To zależy. Najłatwiejszy sposób to zalogowanie się do Portalu Pracownika – pod warunkiem, że taki został Ci udostępniony. Portal Pracownika to jeden z modułów naszego systemu kadrowo-płacowego iPersonel. Masz do niego stały dostęp i w każdej chwili możesz sprawdzić wymiar swojego urlopu wypoczynkowego. A to nie wszystko! Możesz sprawdzić takie informacje, jak wysokość swojego wynagrodzenia z podziałem na składniki płacowe czy zadania do wykonania.
Co ważne, możesz także złożyć elektroniczny wniosek o urlop bezpłatny – ze smartfonem w ręce, siedząc na kanapie przed telewizorem. Tak, tak, elektroniczne wnioski urlopowe pozwalają Ci załatwić ważne sprawy w prosty sposób. Co więcej, możesz poprosić pracodawcę o urlop – nie patrząc mu w oczy! 😉
Powyższy artykuł jest opracowaniem własnym na podstawie Kodeksu pracy.