Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia ma swój natychmiastowy skutek, jakim jest zakończenie stosunku pracy. Może go złożyć zarówno pracodawca, jak i pracownik. Jednak musi mieć ku temu odpowiednie powody. Jakie warunki muszą być spełnione, by złożenie takiego wypowiedzenia było możliwe? O tym poniżej. Wyjaśnimy także, jakie przysługuje odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy w trybie natychmiastowym.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę

Pracodawca może rozwiązać stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia w trzech sytuacjach.

1. Gdy wina leży po stronie pracownika, czyli w przypadku:
   – ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, np. nieprzestrzegania wyznaczonego czasu pracy, złamania zasad BHP lub regulaminów obowiązujących w zakładzie pracy,
   – popełnienia przestępstwa w trakcie trwania umowy o pracę, która uniemożliwia dalsze zatrudnienie na danym stanowisku,
   – utraty uprawnień do wykonywania zawodu.
   W przypadku naruszenia obowiązków, pracodawca powinien wziąć pod uwagę intencje i rozmiar szkody, którą wyrządził pracownik. Z kolei przestępstwo lub utrata uprawnień musi być zawinione, oczywiste i stwierdzone przez odpowiedni organ.
   Jeśli pracodawca dowie się o zaistniałych okolicznościach ma tylko miesiąc, by podjąć decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Po upływie tego czasu, nie może już tego zrobić.
2. Jeżeli niezdolność do pracy z powodu choroby trwa:
   – dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
   – dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
3. W razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika, trwającej dłużej niż miesiąc (z innych powodów niż wyżej wymienione).

Kilka słów wyjaśnień…

1. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.
3. Jeśli w zakładzie pracy funkcjonuje organizacja związkowa, pracodawca ma obowiązek skonsultować z nią rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Zakładowa organizacja ma trzy dni na złożenie swojej opinii w tej sprawie.
4. Kodeks pracuje wskazuje, że pracodawca w miarę możliwości powinien ponownie zatrudnić pracownika,  który sześć miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, zgłosi swój powrót do pracy. Oczywiście, po ustaniu przyczyn zwolnienia.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika

Pracownik może rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia w dwóch przypadkach.

1. Jeśli wydano orzeczenie lekarskie, stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniósł go na inne stanowisko. Rzecz jasna, musiałaby to być praca adekwatna do jego stanu zdrowia, jak i posiadanych kwalifikacji.
2. Jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

W przypadku naruszenia obowiązków przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli umowę zawarto na czas określony to odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego dana umowa miała obowiązywać. Jednak nie więcej niż za okres wypowiedzenia.

W obu przypadkach, rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia następuje poprzez złożenie pisemnego wypowiedzenia. Co ważne, należy wskazać powody rozwiązania stosunku pracy.

Odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę

Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę bez wypowiedzenia, naruszając przepisy prawne, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach lub odszkodowanie. O powrocie do pracy lub rekompensacie pieniężnej decyduje sąd pracy.

Co ważne, pracownikowi, który powrócił do pracy przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Jednak nie więcej niż za trzy miesiące i nie mniej niż za miesiąc.

W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeśli upłynął jej termin lub pozostał krótki czas do jej zakończenia.

Jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów bez wypowiedzenia, to pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie – w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

Odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika

W przypadku nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę w trybie natychmiastowym przez pracownika, pracodawcy przysługuje odszkodowanie. O przyznaniu rekompensaty decyduje sąd pracy. Podmiot zatrudniający może liczyć na odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia. W przypadku umowy zawartej na czas określony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała obowiązywać, jednak nie więcej niż za okres wypowiedzenia.

Jeśli chcesz poznać więcej przypadków, w których przysługuje Ci odszkodowanie, przejdź do artykułu:

Odszkodowania z tytułu utraty pracy. 7 przypadków, w których możesz liczyć na rekompensatę

Franek iPersonel – Twój partner do zadań specjalnych

Cześć! Z tej strony iPersonel, Franek iPersonel – Twój niezawodny partner w kadrach i płacach.

Spieszę z wiadomością, że pojawił się Informator kadrowo-płacowy #2: Tarcza Antykryzysowa: wsparcie ZUS dla firm. Czy już się z nim zapoznałeś? Jeżeli jeszcze tego nie zrobiłeś, czas nadrobić zaległości! Jeśli masz 7 minut – materiał jest idealny dla Ciebie, ponieważ zawiera najważniejsze wątki i krótkie podsumowanie. Jeśli masz więcej minut – to materiał również nadaje się dla Ciebie, ponieważ to Ty decydujesz, na który temat chcesz poświęcić więcej czasu. Miłego czytania! 😉

Artykuł jest opracowaniem własnym na podstawie Kodeksu pracy.